Çeşme'nin çağların ötesinden günümüze uzanan serüveninde efsanelerin de ayrı bir yeri vardır.İşte bunlardan ikisi.
Erythrai Efsanesi:Efsaneye göre Tanrı Heraklesi betimleyen bir heykel,Fenike'deki Tyros kentinden bir sal üzerine bırakılır.Sal denizleri aşarak lona kıyılarına kadar gelir ve Chios(Sakız) adası ile Erythrai arasındaki Mesate Burnu'nda karaya vurur.Chios'lular ve Erythrai'liler heykeli kentlerine taşıyabilmek için her türlü çareyi denerler ama başarılı olmazlar.Heykel bir türlü yerinden kıpırdamaz.
Erythrai'li bir kör balıkçı kadınların saçlarını kesmelerini bu saçlardan erkeklerin yapacağı bir halatla heykelin çıkarılabileceğini söyler.Ancak başta soylu kadınlar olmak üzere kimse ona inanmaz.Sonunda Thrak asıllı bir köle,balıkçının dediğini yapar,kadınların saçlarından yapılan halatla heykeli çıkarır.Birden kör balıkçının gözleri de açılır.Herakles heykeli için kentte kutsal bir yer yapılır ve Thrak kadınları dışındakilerin girmesi yasaklanır.
Çeşme müzesi'nde Erythrai'den çıkarılan sikkeleri görürseniz tapınağın ve heykelin tasvirlerine dikkatlice bakarsanız,bu efsane'nin doğruluğuna sizlerde inanacaksınız.

Cbyl Efsanesi:Erythrai'li bir kadın kahin, Cbyl'e ait efsane de eski çağlardan günümüze değin söylenir durur.Cbyl'in Korykos Dağı'nda doğduğu ve kendisine Tanrılar tarafından ilham ve kehanet gücü  bağışlanmıştır.Babası bir ölümlü,annesi ise dağlarda,kırlarda,ormanlarda,çeşmelerin kaynakların başında,nehirlerde yaşadıkları sanılan peri kızları yani Nympha'lardan biriymiş.Nympha doğar doğmaz onu kahinliğe başlatmış.Cbyl'in ağzından dökülen sözcükler hep dizeler halindeymiş.Efsaneye göre Cbyl her biri 110 yıl süren 9 insan ömrü yaşamış.Cbyl'i bu kadar uzun yaşatan neydi acaba?Çeşme'ye gelin,termal sularıyla,iklimiyle,rüzgarıyla tanışın sizlerde bu sırrın farkına varacaksınız.